Categorieën
AI Algemeen Ethiek Theologie

AI kan niet zonder goede theologie – opiniestuk in iBestuur

In het januarinummer van het kwartaalmagazine voor de overheid iBestuur staat een opiniestuk van mijn hand waarin ik betoog dat kunstmatige intelligentie (AI) niet zonder goede theologie kan. Ik roep daarin ambtenaren beleidsmakers en politici op om het verschijnsel AI niet alleen door een technologische bril te bekijken maar juist ook het theologisch perspectief mee te nemen en zo oog te hebben voor de diepere, vaak existentiële vragen die AI met zich meebrengt. Het artikel staat sinds 13 februari 2024 ook online op de website van iBestuur maar je kunt ook de PDF van het artikel in het papieren magazine hieronder te lezen en/ of te downloaden.

Categorieën
Algemeen Recensie

Recensie Waarheen moet ik gaan – John Dunkelgrün

We leven in tijden waarin antisemitisme maar niet minder wordt en vooral onder jongeren een ‘hardnekkig probleem’ is, zoals blijkt uit recent onderzoek van de Anne Frank Stichting.[1] In Waarheen moet ik gaan is antisemitisme allesbehalve een abstract begrip uit een onderzoeksrapport, maar in toenemende mate concreet voelbaar in de beschrijving van het leven van de joodse families Dunkelgrün en Kulscár, afkomstig uit respectievelijk Polen en Hongarije. Het boek bestaat uit drie delen waarbij het eerste gedeelte de omzwervingen van de familie Dunkelgrün beschrijft waarbij de hoofdpersoon Jozef Dunkelgrün is, die de vader van de auteur is. Jozef groeit op in een joods gezin in Polen waarbij zijn vader diverse textielfabrieken had. Door het opkomende antisemitisme besluit de familie te verhuizen naar Duitsland. Ook daar krijgt de familie steeds meer last van het opkomende antisemitisme en de jonge Jozef mag voor het bedrijf van zijn vader verkennen of er een markt in Palestina is om daar mogelijk naar toe te emigreren. Uiteindelijk komt het gezin Dunkelgrün in Den Haag terecht en begint daar een textielfabriek. Het gaat in het begin niet makkelijk maar uiteindelijk gaan de zaken crescendo wat mede komt door het zakeninstinct van Jopie, want zo noemt hij zichzelf in Nederland. Jopie geniet van het leven en is een succesvol zakenman maar uiteindelijk wil hij met een joods meisje trouwen. Het eerste deel eindigt met de eerste date tussen Jopie en Bory Kulscár (de moeder van de auteur). Het tweede deel van het boek gaat over de levensloop van de familie Kulscár beschreven door de ogen van Márton, de vader van Bory. Hij wordt geboren als derde zoon in een arm gezin in een dorpje op het Hongaarse platteland. Via allerlei omzwervingen in Amerika, Perzië en Londen begint hij uiteindelijk een succesvolle winkel in Perzische tapijten in Boedapest. Maar ook hier zorgt het opkomende antisemitisme ervoor dat Márton besluit om te emigreren en komt hij uiteindelijk terecht in Den Haag, waar hij zeer succesvol is als handelaar en ondernemer. Het lukt hem echter niet om een joodse vrouw in Nederland te vinden en uiteindelijk trouwt hij met de Hongaarse Lenke. Ze trouwen en krijgen uiteindelijk drie kinderen. Het tweede deel eindigt ook bij een beschrijving van de eerste ontmoeting tussen Bory en Jopie. In het derde deel wordt de opkomst van het nazisme en de uitbraak van de Tweede Wereldoorlog beschreven. Bory en Jopie zijn ondertussen getrouwd en de auteur beschrijft heel mooi hoe gedurende de eerste jaren van de oorlog het de joden in Nederlands steeds moeilijker gemaakt wordt. Uiteindelijk lukt het de familie om met behulp van Pachu, een Italiaanse vriend van Jopie die bij de Italiaanse ambassade werkt, via België en Frankrijk te vluchten naar Zwitserland. Wat opvalt is de rake beschrijving hoe de joden door de Zwitsers behandeld werden. Zwitserland was een neutraal land waar ook een sterk anti-joods sentiment heerste en wat bang was voor een tsunami van joodse vluchtelingen. Uiteindelijk keren alle naar Zwitserland gevluchte familieleden weer terug naar Nederland en proberen in het naoorlogse Nederland hun bestaan weer op te bouwen.

Het boek is een combinatie van feiten, aangevuld met fictie waardoor het boek prettig wegleest. De auteur is er uitstekend in geslaagd om meeslepend te beschrijven wat het betekende om jood te zijn in het begin van de twintigste eeuw, maar vooral ook hoe het opkomende antisemitisme zulke destructieve gevolgen op hun levens heeft gehad. Naast een prachtig tijdsbeeld van de joodse cultuur, biedt dit boek vooral ook stof tot nadenken voor onze tijd waarin antisemitisme nog steeds welig tiert en waar steeds meer mensen gedwongen moeten vluchten. Kortom, een goed boek om mee te nemen op vakantie en dat naast veel leesplezier, ook voldoende stof tot nadenken geeft.

John Dunkelgrün, Waarheen moet ik gaan, Amphora Amsterdam 2022, 752 pp., €39,95, 9789064461699.


[1] Zie https://www.annefrank.org/nl/over-ons/onderzoek/sociaal-onderzoek/onderzoek-naar-antisemitisme/antisemitisme-vo-2023/

Categorieën
Algemeen Technologie Theologie

Techniek en de Bijbel – 12 korte overdenkingen

Ik heb in 2019 twaalf korte overdenkingen opgenomen over het thema ‘Techniek en de Bijbel’. Deze studies zijn destijds uitgezonden op Groot Nieuws Radio en zijn hieronder terug te luisteren.

Aflevering 1 ‘Introductie Technologie en de Bijbel’

Aflevering 2 ‘Vertrouwen’

Aflevering 3 ‘Delen is het nieuwe hebben’

Aflevering 4 ‘Fake news’

Aflevering 5 ‘Wijsheid’

Aflevering 6 ‘Eenzaamheid’

Aflevering 7 ‘Babel’

Aflevering 8 ‘Vrijheid’

Aflevering 9 ‘Selfies’

Aflevering 10 ‘Stilte’

Aflevering 11 ‘Veiligheid’

Aflevering 12 ‘Hoe ga je om met techniek’

Categorieën
Algemeen Theologie

The fine-tuning argument and quantum physics


I. Introduction

During one of the many occasions when the physicists Albert Einstein and Niels Bohr met, Einstein told Bohr that God doesn’t play dice, on which Bohr replied: “Einstein, stop telling God what to do!”[1] This anecdote is about the question whether or not God uses chance in the universe and is loosely related to the topic of this article. In this article I would like to explore the following research question “what role does quantum physics plays in the fine-tuning argument for God’s existence.” The article starts with explaining the ontological framework being used (§2) and in the next section (§3) a short description of the fine-tuning argument will be given. Subsequently a brief introduction to quantum physics (§4) will be made and in §5 two quantum physical topics will be explained in the context of the fine-tuning argument. The last section contains the conclusion (§6) and a suggestion for further research.

II. Ontological framework

In this article all discussed topics are deeply rooted in physics, however these topics will be evaluated and described in an object-oriented ontological framework. This framework is based on the notions of objects, atomism and causalism and is similar to the framework being used in Rutten’s first-cause argument.[2] The reason for using this framework is that the concept of atomism has a natural fit with quantum physics and its independence on any metaphysical modal notion makes it more intuitive than other first-cause arguments.[3] On this framework everything is defined as an object. An object is defined as “something that exists”, something which can have causal relations with other objects (causalism) and consists of (mereological) atoms.[4] For this article this high-level framework suffices as it provides sufficient context to describe the fine-tuning argument and quantum physics (QP) in the next sections.

III. Fine-tuning

Our universe is full of objects that are in (causal) relationships with each other and the universe is governed and brought about by various laws, constants and initial conditions of nature. Physics is the field in science that describes and explains all this, often using mathematical expressions. Physicists have found out that intelligent life in our universe is possible because “the laws, initial conditions, and the fundamental parameters of physics must be precisely set for life to exist,” in other words, our universe is fine-tuned for life as we know it.[5] Since a couple of decades physicists have been conducting what-if analyses by changing the values of the constants and initial conditions, and it turns out that even only very small deviations would make life impossible in our universe. One example would be that a change in the gravitational constant of only one part in 10100 would “have prevented a life-permitting universe.”[6] The fine-tuning of the universe is not just a coincidence, but it is what William Dembski calls “specified complexity”, i.e. a high improbability and independently given pattern, which makes it go beyond chance and cries out for an explanation.[7] Both theists and non-theists have come up with various explanations for this, and according to Craig all explanations can be classified as either chance, physical necessity or design.[8] For theists it is highly probable that there must be a designer in order to create a life-permitting universe which is often explained using Bayesian statistics.[9] Recently, Robin Collins has developed an additional theistic fine-tuning argument in which he claims that the universe is not only fine-tuned for life but also for scientific discovery.[10] Atheistic philosophers disagree with theistic explanations and have alternative non-theistic explanations. I will cover some explanations and objections to this in §5 in the context of quantum physics.

IV. Quantum physics

QP is the field in physics that studies and describes reality at the level of microscopical particles.[11] Despite it being generally considered to be the most important and most fundamental theory for describing our world, many physicists use it, but not many really seem to understand it. The famous American physicist Richard Feynman even said “I think I can safely say that nobody understands quantum mechanics.”[12] QP is describing reality using mathematical formalisms, but there is “no uniformity of opinion about how that formalism is to be interpreted.”[13] Back in 1935 Albert Einstein already concluded that QP wasn’t able to provide a complete description of physical reality which leaves room for multiple interpretations.[14] The most important reason for this, and the most important metaphysical innovation that QP brought about opposed to classical physics, is the shift from determinism to chance.[15] There are two main schools of thought in interpreting QP: one is the indeterministic Copenhagen interpretation, brought about by Niels Bohr and Werner Heisenberg in 1927 and the other is the deterministic interpretation which is e.g. formulated by David Bohm in 1952.[16] From a philosophical standpoint this is a predominant epistemological phenomenon and doesn’t impact at the teleological level of our argument. On our ontological framework of causalism, objects are being caused by free will or by determinism and randomness is not a feature of reality.[17] Despite differences in interpretation everyone agrees that QP is the most important theory we have at hand to describe reality and in the next paragraph two aspects of QP that are related to the fine-tuning argument will be covered.

“I think I can safely say that nobody understands quantum mechanics”

Richard Feynman – American Nobel-prize winning physicist

V. Quantum aspects of fine-tuning

In this section the following quantum aspects of fine-tuning are being covered: anthropic principle and many-worlds. For each aspect I will provide a brief overview of the aspect and its objections.

Anthropic principle (role of the observer)

One of the most interesting aspects of QP experiments is the role of the observer. Suppose a quantum experiment E in which the behavior of particle P is being measured. P can have two states: 0 and 1. When E is conducted unobserved, P can be in superposition i.e., P can have the value 1 and 0 at the same time.[18] If E is being conducted observed, P has either value 1 or 0. From a metaphysical perspective this introduces “the observer, and irreducible subjectivity, back into physics at the most fundamental level.”[19] In its most radical form this view suggests that the universe could have been brought about by a conscious observer.[20] In the context of fine-tuning, proponents of the chance hypothesis, will appeal to the role of the observer, which is often referred to as the anthropic principle. The anthropic principle states that any observer O can only observe properties that “are compatible with our existence” and O cannot account for any properties that cannot be observed. From this it follows that it is very likely that O will find the fine-tuned elements for her existence.[21] The anthropic objection holds that once O gets rid of her bias because of observation-selection the argument for fine-tuning no longer holds.[22] It is very likely that O observes fine-tuned parameters for life in her universe, but she cannot infer that “it is therefore that such a fine-tuned universe exists.”[23] Many critics have argued forcefully that the observer’s role is overstated and cannot undercut the argument for fine-tuning. It is important though, to be aware of the role O plays and Matthew Kotzen argues to use the observation-selection effect as evidence, rather than background information, in the Bayesian equation for fine-tuning.[24] I think Kotzen’s proposal makes the argument for fine-tuning even more sound since it embraces the role of the observer. It remains remarkable though what role the observer plays at both the lowest atomic and at the highest cosmic level.

Many-worlds

One of the leading interpretations in QP is Hugh Everett’s ‘many-worlds’ theory. The theory holds that when E is conducted, every value for P obtains in a different world. O only observes the value of P obtained in the world she inhabits and there is no interaction with the other worlds.[25] According to this theory the universe is in a continuous superposition without us noticing it, in other words, the many-worlds theory describes reality at its most fundamental quantum level and the way we perceive the world is an approximation of reality. Despite this theory being counterintuitive, it is to many leading physicists the only theory that is capable of delivering breakthroughs in QP.[26] In QP many worlds exist in only one universe. A common explanation to fine-tuning by many non-theist scientists is the many-universes or multiverse hypothesis. This is described by Collins as “many regions of space-time […] with different initial conditions, constants of physics, and even laws of nature.”[27] The multiverse explanation is often used in conjunction with the anthropic principle to increase the odds for explaining fine-tuning as chance but remains a controversial perspective. It has been calculated by Roger Penrose that the probability for a universe with a low entropy like ours, to come about by chance is the inconceivable number of 1:1010(123).[28] This is one of the reasons why the multiverse explanation cannot hold in my opinion. Rodney Holder, however, thinks that the ‘many-universes hypothesis’ is a valid explanation for fine-tuning, in addition to theism (he makes a case for theism being the most viable argument, but he considers the multiverse a solid alternative theory.)[29] He states that one interpretation of the multiverse could be the continually branching many-worlds, if we would accept Everett’s interpretation of QP to be the correct one.[30] I think the many-worlds interpretation is an interesting interpretation for QP, but it doesn’t add much weight in the fine-tuning argument because the numbers still cry out for an explanation.

VI. Conclusion

In this article I have explored the relationship between the fine-tuning argument and QP. Our universe is fine-tuned for life and in my opinion, theism provides the best explanation for this. QP is the best theory we currently have to describe physical reality at the lowest atomic level. QP is capable of providing an epistemological explanation of the physical reality against a backdrop of a fine-tuned universe. Even though some QP interpretations may bring in chance and apparently (virtual) particles popping in and out of existence out of nothing, it still does not explain why our universe is fine-tuned. God isn’t throwing dice on the ontological framework used in this paer and ultimately, to quote Einstein: “everything should lead back to conceptual objects in the realm of space and time and to lawlike relations that obtain for these objects.”[31] Since our universe seems to work according to quantum rules, it is no surprise a lot of research is being conducted in this field to better understand the universe and to leverage this concept in e.g. quantum computing to help answer big scientific questions. So, as a suggestion for further research, I would like to propose how a concept like naturalness in the framework of quantum field theory can be interpreted in the context of the fine-tuning argument for life.[32]

Bibliography

Collins, Robin. “The Argument from Physical Constants.” In Two Dozen (or so) Arguments for God: The Plantinga Project, edited by Jerry L. Walls and Trent Dougherty, 89-107. New York: Oxford University Press, 2018.

Collins, Robin. “The teleological argument: An exploration of the fine-tuning of the universe.” In The Blackwell companion to natural theology, edited by William Lane Craig and J. P. Moreland, 202-281. Chichester UK: Blackwell Publishing, 2012.

Craig, William Lane. Reasonable Faith (3rd Edition) : Christian Truth and Apologetics. Wheaton IL: Crossway, 2008.

Einstein, Albert, Boris Podolsky and Nathan Rosen. “Can Quantum-Mechanical Description of Physical Reality Be Considered Complete?” Physical Review 47, no. 10 (1935): 777–780.

Feynman, Richard. The Character of Physical Law. Cambridge: MIT Press, 2017.

Friederich, Simon. “Fine-Tuning.” The Stanford Encyclopedia of Philosophy. First published 17 August 2017. https://plato.stanford.edu/archives/win2018/entries/fine-tuning/.

Rodney Holder. “Fine-Tuning, Multiple Universes and Theism.” Noûs 36, no. 2 (2002): 295-312.

Isaacson, Walter. Einstein: His Life and Universe. New York: Simon & Schuster, 2008. Kindle Edition.

Maudlin, Tim. “Distilling Metaphysics from Quantum Physics.” In The Oxford Handbook of Metaphysics, edited by Michael J. Loux and Dean W. Zimmerman, 461-488. Oxford: Oxford University Press, 2005.

Rutten, Emanuel. “Towards a Renewed Case for Theism : A Critical Assessment of Contemporary Cosmological Arguments.” PhD diss., Vrije Universiteit Amsterdam, 2012.


[1] Walter Isaacson, Einstein: His Life and Universe (New York: Simon & Schuster, 2008), 326.

[2] Emanuel Rutten, “Towards a Renewed Case for Theism : A Critical Assessment of Contemporary Cosmological Arguments” (PhD diss., VU Amsterdam, 2012), 123-136.

[3] Rutten, “Towards,” 123.

[4] Rutten, “Towards,” 124.

[5] Robin Collins, “The Argument from Physical Constants,” in Two Dozen (or so) Arguments for God: The Plantinga Project, eds. Jerry Walls et al (New York: Oxford University Press, 2018), 89. Italics added.

[6] William Lane Craig, Reasonable Faith (3rd Edition) : Christian Truth and Apologetic (Wheaton IL: Crossway, 2008), 158.

[7] Craig, Reasonable, 160.

[8] Craig, Reasonable, 161.

[9] Simon Friederich, “Fine-Tuning,” The Stanford Encyclopedia of Philosophy, First published 17 August 2017, https://plato.stanford.edu/archives/win2018/entries/fine-tuning/.

[10] Collins, “Physical constants,” 89.

[11] For a good introduction to QP see e.g. https://plato.stanford.edu/archives/fall2020/entries/qm/.

[12] Richard Feynman, The Character of Physical Law (Cambridge: MIT Press, 2017), 129.

[13] Tim Maudlin, “Distilling Metaphysics from Quantum Physics,” in The Oxford Handbook of Metaphysics, eds. Michael Loux et al (Oxford: Oxford University Press, 2005), 463.

[14] Albert Einstein et al, “Can Quantum-Mechanical Description of Physical Reality Be Considered Complete?” Physical Review 47, no. 10 (1935): 780.

[15] Maudlin, “Metaphysics,” 469.

[16] Rutten, “Towards,” 67.

[17] Rutten, “Towards,” 67.  

[18] Maudlin, “Metaphysics,” 464.

[19] Maudlin, “Metaphysics,” 472.

[20] Maudlin, “Metaphysics,” 472.

[21] Craig, Reasonable, 165.

[22] Friederich, “Fine-tuning.”

[23] Craig, Reasonable, 165. Italics added.

[24] Kotzen mentioned in Friederich, “Fine-tuning.”

[25] Maudlin, “Metaphysics,” 467.

[26] The American physicist Sean Carroll advocating for the many-worlds theory during a lecture for the British Royal Institution. Lecture accessed on 30 December 2020 and is available at https://www.youtube.com/watch?v=5hVmeOCJjOU

[27] Robin Collins, “The teleological argument: An exploration of the fine-tuning of the universe,” in The Blackwell companion to natural theology, eds. William Lane Craig et al (Chichester UK: Blackwell Publishing, 2012), 256.

[28] Craig, Reasonable, 165.

[29] Rodney Holder, “Fine-Tuning, Multiple Universes and Theism,” Noûs 36, no. 2 (2002): 295.

[30] Holder, “Fine-Tuning,” 301.

[31] Einstein quoted in Isaacson, Einstein, 462.

[32] See for an introduction to the concept of naturalness Friederich, “Fine-Tuning.”

Categorieën
AI Algemeen Technologie Theologie

Big data, apps, algoritmes en geloof in 2022

Het jaar 2022 is goed en wel begonnen of er kwamen allerlei berichten binnen die iets met AI en geloof te maken hadden, dus dat vormt een goede reden om mijn tweede blog van dit jaar (maar zeker niet de laatste) te schrijven. Ik las de eerste berichten in de Real Fake nieuwsbrief van Sander Duivestein, Menno van Doorn en Thijs Pepping. Ze besteden aandacht aan drie artikelen over religie en technologie, die stuk voor stuk het lezen waard zijn, welke ik hieronder kort samenvat.

Het eerste artikel gaat over de opkomst van een nieuw soort geloof dat gevoed wordt door de algoritmes van het internet. Het artikel beschrijft hoe jongeren steeds vaker een modulair geloof ‘bij elkaar klikken’ door allerlei elementen uit bestaande geloven en samenzweringstheorieën samen te voegen tot iets nieuws. Wat dit artikel interessant maakt is dat mensen hun geloofsovertuigingen steeds minder bij een overkoepelende bron, zoals bijvoorbeeld het christendom of de islam, vandaan halen maar dat ze iets uitkiezen wat bij hen zelf past. Tegelijkertijd zitten er universele elementen in die in elke vorm van religie terug te vinden zijn zoals goed, kwaad en een verklaring voor de zin van het leven. Ik moest hierbij denken aan de uitspraak van de Franse techniekfilosoof Jacques Ellul die boven dit artikel staat.

The elimination of traditional religions by modern culture is a process that creates new religions.”

Jacques Ellul (bron: https://ellul.org/ )

Het tweede artikel gaat over de toename in het gebruik van religieuze apps. Ondanks dat steeds meer mensen aangeven de kerk te verlaten, nam de omzet van religieuze apps in de US toe van 48,5 miljoen USD in 2020 tot 175,3 miljoen USD in 2021.  In de kerkelijke wereld wordt het steeds belangrijker om zowel fysiek als digitaal verbinding te zoeken. Door Covid19 heeft er de afgelopen twee jaar een enorme groei plaats gevonden in het gebruik van apps door kerken om vooral ook digitaal de verbinding met kerkgangers te faciliteren en vast te houden.  In het artikel worden vooral Amerikaanse voorbeelden genoemd maar in Nederland is het gebruik van apps zoals DonkeyMobile, Scipio en kerkdienstgemist.nl ook enorm toegenomen.

Het derde artikel gaat over hoe kerken door middel van big data nieuwe leden kan opsporen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van marketingtechnieken om signalen uit allerlei beschikbare informatie te halen om zo potentiële prospects een passend aanbod te doen. Concreet betekent dit dat een kerk bijvoorbeeld iemand die kampt met rouw of verdriet een concrete digitale interventie kan aanbieden om hiermee te helpen. Het is interessant om te lezen hoe marktpartijen door middel van innovatie proberen kerken te helpen maar ik heb wel mijn vraagtekens in hoeverre dit ethisch verantwoord is omdat je te maken hebt met mensen die vaak kwetsbaar zijn en je een interventie aanbiedt op basis van data waarvan je niet met zekerheid kan zeggen of er toestemming is gegeven om deze data voor dit doeleinde te gebruiken.

Het vierde en laatste artikel dat ik tegenkwam is een interessante blog van Jason Thacker waarin hij pleit voor het ontwikkelen van een Bijbelse visie op technologie. Het artikel pleit voor een bewustwording van de steeds groter wordende rol die technologie in ons leven heeft en dan met name hoe dit ons leven, onze perceptie en ons denken vormt en beïnvloedt. Thacker gebruikt mooie christelijke metaforen zoals bijvoorbeeld het discipelen door algoritmes maar is mijns inziens te generaliserend als hij het heeft over technologie in zijn algemeenheid (zie het Twitter-draadje dat ik schreef in reactie op zijn blog hieronder).

Twitterdraadje in respons op blogpost Jason Thacker

Kortom, het was een goed begin van 2022 voor mij als AI-theoloog. Ik ben benieuwd naar jouw reactie op de artikelen en wat jij verwacht dat de technologische toekomst brenge moge. Laat je reactie hieronder achter. Mocht je nog vragen hebben of mij bijvoorbeeld een keer willen uitnodigen voor het geven van een preek, spreekbeurt of workshop hierover, schroom dan niet om contact met mij op te nemen.

Categorieën
Algemeen Technologie

Recensie A Burning in my Bones (The Authorized Biography of Eugene H. Peterson) – Winn Collier

Eugene Peterson zal bij de meeste lezers bekend zijn als de schrijver van de Engelstalige Bijbelvertaling the Message. Deze vertaling poogt de oude taal van de Bijbel tot leven te brengen in de taal van vandaag, of zoals de zanger Bono van de bekende Ierse rockband U2 het zegt: “he’s brought the text back to the tone in which the books were written” 1. Dit citaat is kenmerkend voor Petersons leven zoals dat in deze biografie is opgetekend door zijn biograaf Winn Collier.

Montana

Eugene Peterson, geboren en getogen in de Amerikaanse staat Montana en zoon van een Pinkster-moeder en een vader die succesvol zakenman was, is iemand wiens hele leven in het teken staat van een ontdekkingstocht naar wie God voor hem mag betekenen en is bovenal iemand die in staat is de oude taal van de Schrift te verbinden met de mensen die met hem optrekken en die zijn boeken lezen. Peterson is een man die wars is van de waan van de dag en vooral door stilte en gebed zijn weg zoekt in het leven. De biografie is zeer goed geschreven en beschrijft het leven van de voorganger en schrijver op een boeiende en meeslepende wijze. Wat mij vooral trof, waren de talloze kleine, intieme anekdotes en persoonlijke verhalen die zijn opgetekend hetgeen een prachtige inkijk in het leven van Peterson geeft. Een mooi voorbeeld hiervan is hoe Eugene’s moeder hem confronteert met een Bijbeltekst (Lev. 19: 28) 2 als zij erachter komt dat Eugene in een onbezonnen bui een tattoo heeft laten zetten. Voordat Peterson doorbrak als schrijver was hij voorganger bij diverse gemeentes in de Verenigde Staten en in het boek leef en lees je mee hoe hij hierin groeit, hoe hij omgaat met dilemma’s waar hij tegenaan loopt maar bovenal hoe hij iemand is die werkt vanuit een relatie. Alleen al de beschrijving van Petersons reis als voorganger is al de moeite waard om het boek te lezen en zal veel herkenning en houvast geven voor eenieder die eenzelfde soort rol bekleedt.

Geleefd geloof

De titel van de biografie, A Burning in my Bones, komt uit Jeremia 20:9 3en is het motto van Eugene’s leven waarin zijn geleefde geloof en passie voor God tot uitdrukking komen. Het boek geeft een prachtig inkijk in het leven van een gelauwerd schrijver, maar bovenal is het een beschrijving van een man die aangeraakt is door oude teksten en dwars door alles heen vooral wil luisteren wat God te zeggen heeft, hetgeen een boodschap is die ook in onze gepolariseerde tijd ontzettend van waarde is. Mocht je het boek gaan lezen, kijk dan vooral eerst het gesprek tussen Bono en Eugene in zijn huis in Montana (dit is op te vinden op YouTube). Dit is niet alleen een mooie inleiding op het boek, maar maakt vooral zichtbaar en tastbaar wat je in dit boek leest. Kortom, een zeer geslaagde biografie die wat mij betreft niet snel genoeg in het Nederlands mag worden vertaald.

Bibliografie

Winn Collier, A Burning in my Bones (The Authorized Biography of Eugene H. Peterson), Colorado Springs: WaterBrook 2021, 404 pp., €24,99 ISBN 9780735291621

Categorieën
Algemeen Theologie

Ervaringen met preken zonder publiek

Het uitzicht vanaf het podium.

Nadat ik vorige week al een blogpost geschreven heb met 5 tips over hoe te preken zonder publiek, mocht ik deze vandaag, 22 maart 2020, in praktijk brengen. Ik mocht vanochtend voorgaan in mijn eigen gemeente, de Vrije Evangelische Gemeente in Elburg en wil in deze blog mijn ervaringen delen. Ik heb deze uitgewerkt in 5 aanbevelingen/ tips waarmee je je voordeel kan doen.

Aanbeveling 1. Kijk in de camera, daar zit je publiek

Tijdens een digitale kerkdienst kijkt het publiek als het ware door de lens van de camera naar jou. Het is daarom goed om in de camera te kijken en te blijven kijken. Mocht je teveel ergens anders heen kijken, vraag dan de cameraman om je middels een handgebaar hieraan te helpen herinneren. Het helpt enorm als je een paar personen (op gepaste afstand uiteraard) op een strategische manier in de zaal zet. Zij kunnen reageren en knikken op de dingen die jij als spreker zegt.

Aanbeveling 2. Digitale interactie

Dankzij de moderne technologie kun je tegenwoordig gebruik maken van hulpmiddelen om digitale interactie met je publiek te krijgen. Ik heb tijdens mijn preek gebruik gemaakt van Mentimeter om de mensen te vragen te reageren op het woord ‘vertrouwen‘. Het publiek kan zo op een digitale manier reageren. Daarnaast bieden uitzendplatforms als Facebook Live en Youtube ook de mogelijkheid om mensen te laten reageren en/of vragen te laten stellen tijdens de livestream. Iets om extra op te letten bij een livestream via internet is de vertraging; bij de dienst waar ik afgelopen zondag mocht voorgaan was dat zo’n 20 seconden.

Aanbeveling 3. Maak wijs gebruik van Powerpoint

Ik maak als spreker graag gebruik van presentatie-software zoals PowerPoint. Je kan dit vooral gebruiken om je verhaal te ondersteunen en om iets duidelijk te maken. Bij een digitale presentatie is het vooral goed dat de mensen van de techniek denken als een regisseur. Ze moeten creatief schakelen tussen het beeld van jou als voorganger en de presentatie. Wat in beeld komt moet het verhaal ondersteunen en het af en toe schakelen van beeld helpt enorm om de aandacht van het publiek erbij te houden.

Aanbeveling 4. Testen

Dit klinkt als een no-brainer maar het is essentieel om het draaiboek van te voren helder te hebben en uit te testen. Zeker wanneer er geschakeld moet worden tussen meerdere camera’s, computers e.d. is het goed om alles van te voren goed uit te testen. Dit is een aanbeveling die geldt voor het hele team.

Aanbeveling 5. Weet je plek

Als je net als ik een spreker bent die graag heen en weer loopt op het podium, dan is het goed om te weten dat dit voor de cameraman lastig werken is en het niet veel toevoegt voor het publiek thuis. De remedie hiervoor is om van te voren op het podium een gebied te markeren waarbinnen je kan bewegen. Wees je ervan bewust dat het natuurlijk is om te bewegen maar doe dit niet teveel. Kijk bijvoorbeeld eens naar hoe de presentatoren van het 8uur Journaal dit doen.

Voorgaan in een digitale kerkdienst was voor mij een bijzondere ervaring. Er wordt momenteel heel veel hierover nagedacht en geschreven. Een goed (engelstalig) wetenschappelijk artikel over online kerk zijn is een artikel dat geschreven is door Johan Roeland die als religiesocioloog verbonden is aan de VU in Amsterdam. Ik ben erg benieuwd naar uw eigen ervaringen met preken zonder publiek; je kunt uw ervaringen als commentaar hieronder plaatsen of rechtstreeks contact met mij opnemen.

Categorieën
Algemeen Technologie

Top 10 technologieën in 2020

De wereld verandert steeds sneller door technologie en het kost mij ook veel tijd om bij te blijven. In dit artikel wil ik een overzicht geven van de top 10 technologieën om in de gaten te houden. Deze top 10 is samengesteld door het toonaangevende blad MIT Technology Review en zijn gepubliceerd in een (Engelstalig) artikel op hun website. Ik zal elke technologie hieronder op een zo eenvoudig mogelijke manier uitleggen en bij elk proberen aan te geven wat de relevantie is.

  1. Een internet dat niet te hacken is (unhackable internet). Onderzoekers aan de TU Delft zijn momenteel bezig om een netwerk op te zetten op basis van quantum-technologie (technologie gebaseerd op quantummechanica) waarbij berichten die over het netwerk verstuurd worden, niet te hacken zijn.
  2. Gepersonaliseerde geneesmiddelen (hyper-personalized medicine). Voor veel zeldzame ziekten zijn geen geneesmiddelen beschikbaar en er wordt weinig onderzoek naar gedaan; too rare to care wordt dat vaak in het Engels genoemd. Veel van dit soort ziektes zijn gebaseerd op fouten in het menselijk DNA en met de opkomst van genetische medicijnen kan dit worden gerepareerd. Door gebruik te maken van nieuwe DNA-technieken kunnen deze geneesmiddelen beter op maat van individuele patiënten worden gemaakt en zijn sneller beschikbaar dan traditionele geneesmiddelen.
  3. Digitaal geld (digital money). Contant geld verdwijnt steeds meer uit onze economie en daarmee neemt ook de vrijheid af om een transactie te betalen zonder derde partij. Een alternatief voor contant geld is digitaal geld. Er zijn momenteel vele partijen mee bezig, vooral banken en overheden maar ook partijen als Facebook om een met een digitale munt te komen. Bitcoin is een van de bekendste voorbeelden van een digitale munt. Persoonlijk vind ik dat contant geld nooit mag verdwijnen uit onze maatschappij maar het is wel goed als er een digitale evenknie naast komt.
  4. Geneesmiddelen die veroudering tegengaan (anti-aging drugs). Als je ouder wordt, neemt de kans op ziektes toe. Nieuwe typen medicijnen, senolytica genaamd, kunnen het verouderingsproces van bepaalde typen cellen vertragen zodat de kans op het krijgen van bepaalde ziektes en de genezing hiervan toeneemt.
  5. Moleculen die ontdekt zijn door AI (AI-discovered molecules). Wetenschappers hebben met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) nieuwe moleculen ontdekt die mogelijke bouwstenen zijn voor nieuwe geneesmiddelen.
  6. Satellieten voor wereldwijd internet (satellite mega-constellations). Het wordt steeds goedkoper om vele tienduizenden satellieten in een baan om de aarde te brengen en te onderhouden. Dit netwerk van satellieten kan de basis worden voor snel internet voor de hele wereld.
  7. Quantum computers (quantum supremacy). Quantum computers zijn computers gebaseerd op principes uit de quantummechanica en kunnen op termijn problemen oplossen die voor klassieke computers onoplosbaar blijven.
  8. AI in het klein (tiny AI). AI wordt steeds meer gebruikt in bijvoorbeeld de apps op onze telefoon waardoor deze technologie voor een groot publiek beschikbaar is en komt
  9. Differentiële privacy (differential privacy). Doordat steeds meer diensten via internet verlopen, wordt het steeds belangrijker dat de privacy van persoonlijke data gewaarborgd wordt. Technieken als differentiële privacy helpen hierbij.
  10. Klimaatverandering (climate change attribution). Meteorologen zijn steeds beter in staat te voorspellen wat de impact is die de klimaatverandering op het weer zal hebben. met name door gebruik te maken van slimmere computermodellen, snellere computers en gedetailleerde satellietbeelden.
Categorieën
Algemeen

Vergeven via Whatsapp

Het winnende ontwerp voor het vergeef-icoon. Bron PKN

Dat geloven ook steeds meer wordt beïnvloed door technologie valt ook te lezen in het artikel op de site van de PKN. Hierin staat dat de Lutherse kerk in Finland een icoontje heeft gemaakt waarmee je iemand kan vergeven via Whatsapp. Het is een hartje met twee handen met de duim omhoog (zie hierboven). Het zal nog wel een tijdje duren voordat dat deze emoji beschikbaar is op jouw telefoon dus tot die tijd wordt het nog vergeven op de oude manier :). Vindt u vergeven via Whatsapp een goed idee? Laat uw reactie achter onder dit bericht.

Categorieën
AI Algemeen

Yuval Harari bij DWDD

Twee weken geleden was het zover. De bekende Israëlische historicus en bestsellerauteur Yuval Noah Harari, werd geïnterviewd door Adriaan van Dis bij het programma De Wereld Draait Door (DWDD). In deze uitzending ventileert Harari zijn visie op de toekomst en ziet dat er grote veranderingen aan zitten te komen. Volgens hem zijn de drie grote krachten die de toekomst (kunnen) gaan bepalen: kernwapens, de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) en bio-engineering.

Het is niet voor niets dat Harari een grote populariteit heeft verworven met zijn boeken. Hij schrijft in een aanstekelijke, licht ironische stijl die veel mensen aan zal spreken. Zijn boodschap daarentegen is er vooral op gericht om veel mensen te laten nadenken over de toekomst. Ik denk dat het relevant is voor iedere christen om na te denken wat de impact is die technologie op onze wereld heeft en hoe je hier mee om zou moeten gaan. Het werk van Harari is toegankelijk en geeft voldoende stof tot nadenken. Ik zou iedereen die in dit onderwerp geïnteresseerd is het boek Homo Deus te lezen, wat ik persoonlijk zijn beste werk vind.

Het is goed te beseffen dat Harari historicus is en verder niet veel met religie op heeft, hetgeen je duidelijk terugvindt in zijn werk. Desalniettemin weet hij als geen andere de grote lijnen van de toekomst van de mensheid met verve te schetsen. Uiteraard is het zaak om kritisch naar zijn werk te blijven kijken en een aardig kritisch perspectief biedt bijvoorbeeld de advocaat H.G.J. Ligtenberg in zijn artikel over Harari op Wapenveld, het online platform over geloof en cultuur.

Als AI-theoloog denk ik graag mee met kerken en christelijke organisaties hoe zij om zouden kunnen gaan met de wereld die steeds sneller verandert door technologie. Ik doet door middel van spreekbeurten, preken en lezingen te geven. Mocht u hierover van gedachten of meer willen weten, neem dan gerust contact met mij op.